Jaki Święty jest patronem żeglarzy?

“Kto się modlić nie umie, W morskim nauczy się szumie.”

 

Żegluga morska zawsze była i zawsze będzie niebezpieczna. W dobie navtexów, GPSów, radarów, elektroniki nadal żywioł potrafi nas zaskoczyć. Uderzyć z nieprzewidywalną siłą i agresją. W takich momentach, w chwilach grozy i niepewności, w momencie kiedy myśl ludzka już nic nie pomorze, potrzebny jest patron. Patron który wyciągnie do nas pomocną dłoń, który ochroni nas od złego, doda nam otuchy i pozwoli na moment zapomnieć.

 

Panteon świętych jest obfity, i jak można się było spodziewać patronów żeglarzy jest wielu. Który jest najmocniejszy i najsilniejszy? Który nam pomoże? Każdy musi wybrać sam. Poniżej postaram się ich troszeczkę przybliżyć.

św. Barbara z Nikomedii (Bitynia) - Patronka ludzi narażonych na wybuchy, jak pracowników prochowni i arsenałów, kanonierów, saperów, górników, ale też flisaków, jeńców, rybaków oraz żeglarzy. Nie wiemy kiedy się urodziła, jednak wiemy kiedy zmarła. Została ścięta w 306 roku przez własnego ojca, poganina, za przynależność do chrześcijan. W Polsce bardzo silny kult patronki występuje na Kaszubach. Wiemy tylko tyle, że głowa św. Barbary trafiła do Polski z Rzymu drogą morską. W trakcie podróży do kraju okręt, którym płynęła relikwia rozbił się. Zakonnik wraz ze “święta głową” został wyrzucony na brzeg w okolicach Mechalinek. Pogańscy tubylcy z Rumii wzięli go do niewoli i przykuli do żaren gdzie mełł zboże. Wysłannicy króla polskiego z wojskami księcia pomorskiego znaleźli i uwolnili zakonnika. Relikwię oddali do Polski i odtąd przechowywana była na zamku książąt pomorskich w Sartowicach w powiat Świecie. Wszystko to działo się za czasów Świętopełka.

Błogosławiony Brendan (Brandan) - żył w latach 484-577. Półlegendarny mnich iroszkocki., uczestnik i przywódca bajecznej "żeglugi do raju ziemskiego" opisywanej przez poetów. Najprawdopodobniej był inspiracją dla samego Kolumba. Jednak z pewnością założył opactwo w Clonfert i inne liczne klasztory w Irlandii Jest patronem żeglarzy i podróżników.

 

Eulalia z Barcelony zmarła w 304 roku za cesarza Dioklecjana śmiercią męczeńską. Jest patronką Katalonii, Barcelony i żeglarzy, ochrania również przed poronieniem.

 

św. Ekspedyt - Patron żeglarzy, handlowców, spraw pilnych, studentów i egzaminatorów.

 

św. Gertruda – urodziła się w roku 626 jako córka księcia Pippin von Landen z Barbancji (tak dokładnie opisuję jej pochodzenie, bo niestety w panteonie świętych występują dwie Gertrudy i każda pomaga komuś innemu). Naszą Gertrudę czci się jako patronkę szpitali, podróżnych, pielgrzymów, jako pomocną w zwalczaniu plagi myszy i szczurów oraz jako opiekunkę żeglarzy.  Z ciekawostek, mamy tutaj następny przesąd, a może należy nazwać go zwyczajem? Przed wyjściem w morze, marynarze wypijali mocny trunek wznosząc toast na cześć świętej “in amorem Stea Gertrudis”, tzw. Gertrudsminne.

św. Krzysztof - Patron kierowców i podróżnych, kolejarzy, a także rycerzy, poszukiwaczy skarbów i żeglarzy. Męczennik z czasów prześladowania Decjusza (III w.). Po świecie krąży wiele sprzecznych legend na jego temat, m.in. że był barbarzyńcą z rodu olbrzymów psiogłowców, pustelnikiem syryjskim, czyniąc pokutę przenosił podróżnych przez rzekę (także Dzieciątko Jezus).

 

św. Mikołaj z Miry - Patron Bari, Aberdeen, Rosji, Moskwy, kancelistów parafialnych, uczonych, lombardzistów, kupców, żeglarzy, uczniów, małych chłopców, piekarzy, rybaków, złodziei, dziewic pragnących wyjść za mąż. Święty Mikołaj uchodził za opiekuna szczególnie skutecznego. Przekonał się o tym książę Wilhelm Zdobywca, który około 1067 roku w czasie wielkiego sztormu na Kanale, wzywał o pomoc św. Mikołaja i dotarł bezpiecznie z Normandii do Anglii. Miał wtedy podwójne szczęścicie, sztorm wybuchł w dniu patrona, co na pewno znacznie pomogło mu wyjść z opresji.
Święty Mikołaj stał się chyba najbardziej popularnym opiekunem żeglarzy. Z ciekawostek mogę dodać, że nawet w dziejach marynarki wojennej ZSSR, przenika jego mit. W kwietniu 1991 roku polecono jego opiece 42 członków załogi atomowego okrętu podwodnego “Komsomolec”, który zatonął w lodach wód Północnego Atlantyku. Na pamiątkę tego wydarzenia odsłonięto tablice z nazwiskami marynarzy pod sklepieniem Nikolskiego Soboru w St. Petersburgu, ówczesnym Leningradzie.

 

Nie wspominam tutaj o patronach rybaków, marynarzy czy podróżników...... Tego byłoby za dużo, a i teraz wybór jest trudny.

 

Bibliografia:
“Marynarskie obyczaje” Marian Czerner, Koszalin 1999
“Święci na każdy dzień” W. Zalewski, Łódź 1989
opoka.org.pl
wikipedia.org.pl